Çocuklarda uyku gelişiminin temel unsurların bir tanesidir. Çocuklarda uyku en az beslenmek kadar değerlidir. Sağlıklı gelişmesi, öğrenmesi ve büyümesi uyku süresi kadar uyku kalitesi ile de ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Erken Çocukluk Döneminde Uyku Süresi Ne Kadar Olmalı?
0-2 Yaş döneminde çocuklar yaşamlarının ilk iki yılının 9500 saatini uykuda 8000 saatini ise uyanık ve öğrenerek geçirirler. Gün içindeki çocuklarda uyku süreleri ise 16 saatle başlar ve bu süre 2 yaşına gelindiğinde 13 saate kadar düşmektedir. 2-5 yaş dönemde gün içinde uyku süresi 11-13 saat arasında olması gerekmektedir. Gündüz uykusu bu yaş döneminde 1 kez olmalı. 5-13 yaş arasındaki dönemde 9-11 saat uyuması gerekmektedir. Bu yaş aralığındaki çocuklarda okul çağı başladığından gündüz uykularının bittiği görülmektedir. 13-18 yaş arasındaki gençlerde ise ergenlik dönemine denk gelen bu dönemde 8-10 saatlik uykuya ihtiyaçları olduğu saptanmıştır.
Çocuklarda Uyku Ortamının ve Zamanının Önemi
Çocuklarda uyku saatleri kadar uykunun hangi saatler arasında olması gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Çünkü çocuklarda uyku sırasında büyüme hormonunun salgılanması için en geç 22:00’de uyumaları gerekmektedir. Biyolojik iç ritmimize işaret eden sirkadiyen, ritme uygun olarak güneşin batışı ve doğuşuna bağlı olarak ayarlamak en doğrusu gibi görünmektedir. Zaten durumu etkileyen başka olumsuz etkiler olmadığı sürece çocukların güneşin doğuşuyla birlikte uyandıkları gözlemlenmektedir.
O zaman sirkadiyen ritme bağlı olarak güneşin batışından sonraki 2-3 saat sonrasında uyumaya geçirici davranışlarla çocuğun uykuya geçişi desteklenmelidir. Çocukların uyudukları odanın uygun ısı ve neme (22 derece civarında) sahip olması gerekmektedir. Aynı zamanda karanlık ve sessiz bir ortam çocuğun uyku kalitesini artıracaktır. Çocuğa uyuyana kadar ebeveynin eşlik etmesinin, uyumayı destekleyici masal anlatımının ve kitap okumanın çocukların sağlıklı uykuya geçişlerini kolaylaştırdığı bilinmektedir. Çocuk uyuduktan sonra yatağında yalnız olmaya alıştırılmalı, ihtiyaç duyduğunda ebeveyni tarafından ihtiyaçları karşılanmalıdır.
Çocuklarda Uyku ve Uykunun Öğrenmeye Olumlu Etkileri
Öğrenmenin görece olarak en yoğun olduğu çocukluk yıllarında sağlıklı ve yeterli uykunun öğrenmeyi olumlu etkilediği bilinmektedir. Yeterli ve sağlıklı uyuyan çocuklarda zihinsel ve fiziksel aktivitelerde, dikkat toplama konusunda daha az sorunla karşılaşıldığı gözlemlenmiştir. Uyku kalitesi çocukların gün içinde daha uyumlu olmalarına da etki ettiği bilinmektedir.
Uyumayan Çocuk İçin Ne Yapmalı?
Çocuklarda uykunun önemi çok büyük olduğu için eğer çocuğunuz uyumak istemiyorsa bu durumda kendisini hemen uyutmak için yöntemlere başvurmamalısınız. Örneğin kendisini sallamak, arabada dolaştırmak veya aşırı yorgunluk gerektirecek faaliyetler içinde bulunmak uyuma öncesinde kendisinde alışkanlığa dönüşebilir. Ancak bu eylemleri her zaman yapmanız mümkün olmayacağı için çocuğunuzun uykusu geldiğinde kendiliğinden uyuyamaya alışmasını sağlamalısınız. Aksi takdirde uyuması ile ilgili büyük sorunlar yaşayabilirsiniz.
Bir önceki yazımız olan Çocuklarda Sık Görülen Hastalıklar başlıklı makalemizde çocuk hastalıkları, çocuklarda hastalık ve çocuklarda sık görülen hastalıklar hakkında bilgiler verilmektedir.
